Profesor Barbara Zofia Kielar

Prof. dr hab. Barbara Zofia Kielar, ur. 17 czerwca.1930 w Łodzi, polski translatoryk, nestor teorii tłumaczenia prawniczego. Absolwentka prywatnego Liceum Fundacji Marty z Posseltów Szachtmajerowej (1948), aktywny czlonek Związku Harcerstwa Polskiego (1944-1950). Absolwentka studiów na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego (1948-1952) z dyplomem mgr filozofii w zakresie języka angielskiego oraz studiów pierwszego stopnia (1950-1953) na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.

Z nakazu pracy zatrudniona jako starszy radca ds. międzynarodowych w Centralnym Zarządzie Radiostacji (1953-1958), następnie jako kierownik biura w Ośrodku Informacyjno-Naukowym Pfizer i Przedsiębiorstwie Handlu Zagranicznego Polcomex (1958-1964). Sekretarz redakcji Wydawnictw Informacyjno-Katalogowych Polskiej Akademii Nauk (1964). Lektor języka angielskiego w Wyższym Studium Języków Obcych (1964-1972), pracę doktorską pod kierunkiem prof. Olgierda Wojtasiewicza obroniła w 1969 r.

Prof. zw. dr hab. Barbara Z. Kielar była pracownikiem Wydziału Lingwistyki Stosowanej i Filologii Wschodniosłowiańskich Uniwersytetu Warszawskiego (1972-2010): w Instytucie Lingwistyki Stosowanej (1972-2000), w Katedrze Języków Specjalistycznych (2000-2009) i w Instytucie Kulturologii i Lingwistyki Antropocentrycznej (2010). Ponadto, w latach 1914-2014 była konsultantem naukowym czasopisma specjalistycznego Lingua Legis pod auspicjami Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS (1994-2014). Laureatka nagród państwowych oraz tytułu Członek Honorowy PT TEPIS.

B.Z. Kielar jest autorką ponad stu prac z zakresu lingwistyki, translatoryki oraz dydaktyki translacyjnej, w tym znajdują się: 4 monografie i rozprawy, 5 podręczników i słowników, 55 artykułów, 28 recenzji książek naukowych głównie do tyczących teorii przekładu, opublikowanych w czasopismach: Kwartalnik Neofilologiczny, Przegląd Glottodydaktyczny i Państwo i Prawo oraz ekspertyzy i autoryzowane tłumaczenia. Prof. B. Z. Kielar sporządziła ponadto liczne opinie profesorskie i habilitacyjne oraz kilkadziesiąt ocen rozpraw doktorskich.

Monografie

• 1969 – Angielskie ekwiwalenty polskiej terminologii z zakresu zagadnień prawno-ustrojowych w Polsce – rozprawa doktorska, 220 s.
  
  
• 1973 – Angielskie ekwiwalenty polskich terminów prawno –ustrojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 115 s.
  
  
• 1977 – Language of the Law in the Aspect of Translation. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 169 s.1988 – Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 135 s.
  
  

Podręczniki i słowniki

• 1973 – Obcojęzyczny słownik prawniczy, część polsko-angielska. Warszawa: Instytut Nauk Prawnych PAN, 265 s. (jako członek zespołu dokonującego wyboru angielskich odpowiedników haseł w języku polskim, w którym uczestniczyli: O. Wojtasiewicz, M. Szerer, B. Z. Kielar i E. Muszalski).
  
  
• 1975 – Terminologia konferencyjna. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 58 s. [dodatek w języku polskim do J. Herbert, Conference Terminology. Amsterdam: Elsevier] (w zespole: H. Dzierżanowska, B. Z. Kielar, A. Kopczyński, J. Pieńkos – każdy uczestnik opracował około 200 polskich odpowiedników).
  
  
• 1986 – Słownik prawniczy polsko-angielski, pod red. L. Bara. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich, 212 s. (weryfikacja haseł w zespole: O. Wojtasiewicz, M. Szerer, B. Z. Kielar).
  
  
• 2001 – Translatoryka. Warszawa: Wyższa Szkoła Języków Obcych „Avans”, 158 s.
  
  
• 2003 – Zarys translatoryki. Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych, 161 s. (wyd. 1; 2007 wyd. 2; 2009 wyd. 3).
  
  

Rozprawy naukowe

• 1970 – The Method of Double Context in Translation , (w:) Studia Anglica Posnaniensia, vol. 3, No 1–2, 89–93.
  
  
• 1972 – English in Poland , (w:) English around the World No 6, May, 1–2.
  
  
• 1972 – Instytut Językoznawstwa w Buffalo – Problemy integracji intelektualnej w językoznawstwie, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XIX, Nr 2, 227–8.
  
  
• 1976 – Dwujęzyczne słowniki prawnicze , (w:) Grucza F. (red.), Lingwistyka stosowana i glottodydaktyka. (Materiały z Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Warszawa, 20–22 listopada 1973). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 155–164.
  
  
• 1976 – Instytut Lingwistyki Stosowanej UW (w:) Przegląd prac naukowo-badawczych w Uniwersytecie Warszawskim w latach 1971–1974. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 113–5.
  
  
• 1979 – Conference of AILA International Committee in Poland , (w:) Kwartalnik Neofilolo- giczny XXVI, Nr 1, 143.
  
  
• 1979 – Styl a język prawny , (w:) Państwo i Prawo, XXXIV, No 3 (397), 134–5.
  
  
• 1979 – W obronie koncepcji ‘języka prawnego’ jako rejestru języka naturalnego , (w:) Państwo i Prawo, XXXIV, Nr 8–9, 172–3.
  
  
• 1979 – Treść i forma umowy międzynarodowej w aspekcie tłumaczenia , (w:) Bartoszewicz A. (red.), Literatury i języki krajów socjalistycznych. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 271–9.
  
  
• 1980 – Na marginesie angielskiego tłumaczenia kpk , (w:) Państwo i Prawo, XXXV, Nr 8, 102–113.
  
  
• 1980 – Nauczanie języka obcego i tłumaczenia – problemy gramatyczne i stylistyczne , (w:) Słownictwo techniczne w dziedzinie tłumaczeń. Poznań: Naczelna Organizacja Techniczna, 6–22.
  
  
• 1981 – Bilingwizm a nauczanie tłumaczenia , (w:) Grucza F. (red.), Bilingwizm a glottodydaktyka. (Materiały z V Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW Białowieża, 26–28 maja 1977 r.). Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 55–62.
  
  
• 1981 – W poszukiwaniu środków porozumienia w europejskiej „wieży Babel” , (w:) Poradnik Językowy 1 (383) 57–60 (we współautorstwie z J. Lewandowskim).
  
  
• 1981 – Nauczanie tłumaczenia w zakresie języka specjalistycznego , (w:) Grucza F. (red.), Glottodydaktyka a translatoryka. (Materiały z IV Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Jachranka 3–5 listopada 1976 r.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 111–125.
  
  
• 1981 – The Training of Translators at the Institute of Applied Linguistics , (w:) Kopczyński A., Karska E. (red.), The Misssion of the Translator Today and Tomorrrow. (Proceedings of the IX World Congress of the International Federation of Translators). Warszawa, 249–252.
  
  
• 1984 – Technical Terms in Foreign Language Teaching and in Teaching Translation , (w:) Hrala M. (red.), Translatologica Pragensia I. Acta Universitatis Carolinae, Philologica 1–3. Praha: Univerzita Karlova.
  
  
• 1985 – Z zagadnień badawczych translatoryki , (w:) F.Grucza (red.), Lingwistyka, glottody daktyka, translatoryka. (Materiały z VIII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Jadwisin 5–7 listopada 1982 r.). Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 225–238.
  
  
• 1986 – O adekwatne ujęcie właściwości językowych tłumacza, (w:) F.Grucza (red.), Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. (Materiały IX Sympozjum Instytutu Ling- wistyki Stosowanej UW, Białowieża 15–17 maja 1983 r.) Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 29–38.
  
  
• 2007 – Językowe i prawne aspekty tłumaczenia tekstu projektu „Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy”, podpisanego w 2004 roku, (w:) Grucza S. (red.), W kręgu teorii i praktyki lingwistycznej, Warszawa: Wyd. UW, 147–156.
  
  
• 2008 – Zderzenia kulturowe w tłumaczeniu na język angielski Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku , (w:) Karpiński Ł. (red.) Kulturowy i leksykograficzny obraz języków specjalistycznych (Języki Specjalistyczne 8). Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych, 16–30.
  
  
• 2009 – O prawie i jego językach , (w:) Komunikacja Specjalistyczna, t. 2, 43–52.
  
  
• 2010 – Drogi i bezdroża tłumaczenia tekstów prawnych, (w druku:)Lukszyn J. (red.), Katedra Języków Specjalistycznych UW. Publikacja jubileuszowa III. Lingwistyka stosowana – języki specjalistyczne – dyskurs zawodowy. Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych ,15 s.
  
  
• 2010 – The nature of language(s) of the law and a basic approach to translating statutory texts, (w druku:) Komunikacja Specjalistyczna – Communication for Special Purposes. 16 s.
  
  

Recenzje

• 1973 – E. A. Nida, Ch. R. Taber, The Theory and Practice of Translation , (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XX, Nr 2, 227–229.
  
  
• 1974 – L. Zgusta, Manual of Lexicography, The Hague, Mouton, 1971, (w:) Studia Anglica Posnaniensia, vol. 5, No 1–2, 222–224.
  
  
• 1974 – Przegląd tematyczny: Babel XVII, 1971 oraz XVIII, 1972, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny , XXI, Nr 3, 420–423.
  
  
• 1979 – K.G. Lindkvist, A Comprehensive Study of Conceptions of Locality In which English Prepositions Occur. Stockholm Studies in English, XXXV, Almqvist and Wiksell, Stockholm, 1976, pp. 363, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny, XVI, Nr 1, 111–112.
  
  
• 1979 – Babel, International Journal of Translation, an official organ of the International Federation of Translators, vol. I – XXV.
  
  
• 1979 - Przegląd problematyki w latach 1955–1979, (w:) Przegląd Glottodydaktyczny, t. 4, 141–146.
  
  
• 1980 – R. W. Brislin (red.), Translation: Applications and Research, Gardner Press, New York, 1976, 312, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXVII, Nr 1, 81–82.
  
  
• 1981 – R. Fowler, B. Hodge, G. Kress, T. Trew, Language and Control, Routlege and Kegan, London, 224, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXVIII, Nr 2, 243–245.
  
  
• 1983 – V. N. Komissarov, Lingvistika perevoda, Meždunarodnye Otnošenya, Moskva, 1980, 168, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXIX, Nr 1–2, 121–123.
  
  
• 1983 – K. R. Minjar-Biełoruczew, Obszczaja tieorija pieriewoda i ustnyj pieriewod, Wojennoje Izdatielstwo Oborony SSSR, Moskwa, 1980, 237, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXX, Nr 1, 81–83.
  
  
• 1983 – P. Newmark, Approaches to Translation, Pergamon Press, Oxford, 1981, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXX, Nr 1, 83–86.
  
  
• 1983 – N. K. Garbovskij (red.) Lingvističeskye problemy perevoda, Moskva 1981, 78, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXX, Nr 1, 83–86.
  
  
• 1983 – P. Strevens (ed.), In honour of A. S. Hornby, Oxford University Press, London 1978, 189, (w:) Przegląd Glottodydaktyczny t. 6, 131–133.
  
  
• 1983 – O. Kade, Die Sprachmittlung als geselschaftliche Erscheinung und Gegenstand wissenschaftlicher Untersuchung. Űbersetzungswissenschaftliche Beiträge 3 , VEB Verlag Enzyklopädie, Leipzig 1980, 285, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXX, Nr 3, 278–280.
  
  
• 1984 – F. Grucza, Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 501, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXXI, Nr 3, 369–374 (współautor: W.Woźniakowski)
  
  
• 1984 – G. Jäger, A. Neubert (red.) Äquivalenz bei Translation, Űbersetzungswissen-schaftliche Beiträge 5 , VEB Verlag Enzyklopädie, Leipzig 1982, 138, (w:) Kwartalnik Neofilolo giczny XXXI, Nr 3, 380–383.
  
  
• 1985 – G. Jäger, A. Neubert (Hrsg.) Varianz und Invarianz im semantisch-syntaktischen Bereich, VEB Verlag Enzykopädie, Leipzig 1984, 148, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXXII Nr 3, 162–163.
  
  
• 1985 – G. Jäger, A. Neubert (Hrsg.) Semantik und Űbersetzungswissenschaft, VEB Verlag Enzyklopädie, Leipzig 1983, Beiträge 6, (w:) Kwartalnik Neofilologiczny XXXII, Nr 3, 359–362.